• Anasayfa

Deniz hıyarları, derisidikenliler adı verilen omurgasız bir hayvan grubundadır. Deniz yıldızları ve deniz kestaneleri ile yakın akrabalığa sahiptirler. Genellikle okyanus tabanında yaşayan deniz hıyarlarının 1500’den fazla türü bulunmaktadır. Birkaç türü de sığ sularda yaşamaktadır. Deniz hıyarlarının boyutu türe bağlı olup boyları 2,5 santimetreden 30 ila 60 santimetreye kadar değişebilir. Türlerinin çoğu genellikle 10 cm ila 30 cm uzunluğundadır. Türüne bağlı olarak renkleri kırmızı, yeşil, mavi, siyah ya da kahverengidir. Deniz hıyarları, vücut yüzeyinin altında bir çeşit iskelete sahip olmalarına rağmen yumuşak bir gövdeye sahiptir. Deniz hıyarlarının silindirik, uzun bir gövdesi vardır, beyinleri yoktur. Bir sinir halkasından ve birkaç sinir kolundan oluşan basit bir sinir sistemleri bulunmaktadır, duyuları da zayıftır. Okyanus tabanının bu garip görünümlü sakinlerinin tombul gövdelerinin her iki ucunda sadece birer delik bulunan bir sindirim sistemi vardır. Geceleri aktiftirler, gerektiğinde vücutlarının şekli değişebilir. Bu özellik sayesinde oldukça dar yerlerden bile geçebilirler. Deniz hıyarları çoğunlukla büyük koloniler halinde yaşar. Yeni Zelanda’nın kıyılarında metrekarede yaklaşık 1000 deniz hıyarı bulunabilmektedir. Deniz hıyarının ömürleri türlerine bağlıdır, birçoğu 5 – 10 yıl yaşayabilmektedir. Tüm yaşamları deniz tabanını emmek ve onu tekrar dışarı atmak etrafında döner.

Deniz Yıldızları, Kum Dolarları ve Deniz Kestaneleriyle Akrabadır

Deniz hıyarları, görünümlerinden pek anlaşılmasa da deniz kestaneleri, deniz yıldızları ve kum dolarları (deniz yıldızlarıyla aynı sınıftadır) ile akrabadır. Bu, onun da bir ekinoderm (derisi dikenli) olduğu anlamına gelir. Çoğu derisidikenlinin görünen dikenleri bulunmaktadır fakat deniz hıyarlarındaki dikenler deriye gömülü olan küçük kemikçikler şeklindedir. Bu küçük kemikçikler bazı deniz hıyarı türlerinin kimliğine ait Deniz Hıyarları Hakkında Şaşırtıcı Gerçeklergörünürde olan tek ipucudur, mikroskopta incelenirler çünkü boyutları çok küçüktür. Deniz hıyarları da diğer derisidikenliler gibi su- damar sistemi ve tüp ayaklara sahiptir fakat deniz hıyarlarının su-damar sisteminde diğerlerinden farklı olarak deniz suyu değil vücut sıvısı doludur. Deniz hıyarlarının vücudunun bir ucunda ağızları, öteki ucunda anüsleri bulunur. Dokunaçlardan oluşan bir halka (değişim geçirmiş tüp ayaklar) ağzı çevrelemektedir. Dokunaçlar besin parçacıklarını toplar. Deniz hıyarlarının bazıları suyu filtreleyerek beslenir fakat çoğu besinlerini okyanusun dibinden alır. Dokunaçlar okyanus dibine itilirken, besin kırıntıları mukusa yapışmaktadır. Tüp ayaklarının 5 sıra olmasına rağmen deniz hıyarlarının hareketi çok yavaştır.

Deniz Hıyarları Anüslerinden Nefes Almaktadır

Deniz hıyarları anüsleriyle bağlantılı, dallanmış bir yapı olan solunum ağacı aracılığıyla nefes almaktadır. Solunum ağacı, bağırsakta her iki tarafta, vücut içinde bulunmaktadır ve kloaka (dışlılığa) bağlıdır. Deniz hıyarı oksijenli suyu anüs yoluyla çekerek (rektumlarına su emmek için anal sfinkterlerini genişletirler) solunum yapar. Solunum ağacına su girer ve oksijen vücut boşluğundaki sıvılara geçer. Deniz hıyarları bazı balıkların anüslerinde yaşamasına da izin verirler. Birkaç tür parazitik inci balığı aslında deniz hıyarlarının anüslerinin içinde yaşar. Deniz hıyarı nefes almak için suyu içeri ve dışarı pompalarken inci balıkları yavaş ama emin adımlarla anüsten içeri girerler.

Deniz Hıyarları Besin Zincirinde Önemli Rol Oynar

Deniz hıyarları, kıyılardaki sığ bölgelerden derin denizlere kadar çok çeşitli habitatlarda yaşar. Dünyanın dört bir yanındaki okyanuslarda bulunabilirler. Deniz hıyarının diyeti, deniz tabanındaki çürüyen organik maddelerden ve planktondan oluşmaktadır. Ölmüş hayvansal kalıntıları temizleyen deniz hıyarları ekosistemin temizlenmesi bakımından önemli canlılardır. Bazı deniz hıyarları besini çevresindeki sudan toplarken, bazıları da okyanusun tabanından yiyecek bulur. Bazı deniz hıyarları tamamen dipteki tortuya gömülürler. Bazı türler dipteki tortuyu yutar, yiyecek parçacıklarını uzaklaştırır ve ardından tortuyu uzun şeritler halinde dışarı atar. Bir deniz hıyarı yılda 45-90 kilograma kadar tortuyu filtreleyebilir. Deniz hıyarlarının salgıları okyanus ekosisteminde besin maddelerinin döngü halinde kalmasına yardımcıdır.
Deniz Çayırlarının İsimsiz KahramanıdırlarDeniz Hıyarları Hakkında Şaşırtıcı Gerçekler

Deniz hıyarları okyanus ekosistemleri için son derece önemlidir. Deniz hıyarları deniz tabanının etrafında gezinirken, yemek yerken ve dışkılarken, besin maddelerinin dağıtılmasına, tortu ve sudaki fazla organik maddenin giderilmesine yardımcı olur. Araştırmalar, deniz hıyarlarının varlığının daha verimli deniz çayırı yataklarına yol açtığını göstermektedir. Kalsiyum karbonatı çözerek ve suya geri döndürerek mercanlarının dış iskeletlerini büyütmek için ihtiyaç duydukları ham maddeleri sağlamaya yardımcı olurlar. Daha yüksek kalsiyum karbonat seviyeleri aynı zamanda lokal asitleşmeye karşı bir tampon görevi gören suyun alkalinitesini de arttırır. Bir kilit taşı türü olmayabilirler ancak su ekosistemlerindeki görevleri çok önemlidir.