• Anasayfa

Altın, tarih boyunca hem güvenli bir liman hem de değer saklama aracı olarak görülmüştür. Günümüzde ise yatırım, tasarruf ve ticaret amacıyla sıkça tercih edilen kıymetli bir metaldir. Altın fiyatlarını doğru bir şekilde anlayabilmek için, hesaplama sürecinde hangi bileşenlerin etkili olduğunu bilmek gerekir. Bu yazıda, altın fiyatlarının nasıl hesaplandığı detaylı ve özgün bir şekilde ele alınmaktadır.

Altın Fiyatlarını Etkileyen Temel Faktörler

Küresel Spot Altın Fiyatı
Altın fiyatı öncelikle uluslararası piyasalarda belirlenen “spot fiyat”a göre şekillenir. Spot fiyat, 1 ons altının (yaklaşık 31.1 gram) dolar cinsinden anlık piyasa değeridir. Bu fiyat, Londra Kıymetli Madenler Piyasası (LBMA) ve COMEX gibi büyük borsalarda belirlenir ve dünya genelinde referans alınır.

Döviz Kuru (Özellikle Dolar/TL Kuru)
Altın fiyatları dolar üzerinden belirlendiği için, yerel para biriminin dolara karşı değeri altının TL cinsinden fiyatını doğrudan etkiler. Dolar kuru yükseldiğinde, uluslararası spot fiyat sabit kalsa bile altının TL değeri artar. Benzer şekilde, dolar kuru düştüğünde altın TL bazında ucuzlayabilir.

Faiz Oranları ve Enflasyon
Faiz oranları ile altın fiyatları arasında ters bir ilişki vardır. Faizler düştüğünde, faiz getirisi olmayan altın daha cazip hale gelir. Ayrıca yüksek enflasyon dönemlerinde, yatırımcılar enflasyona karşı koruma sağlamak amacıyla altına yönelir, bu da fiyatları yukarı çeker.

Jeopolitik Riskler ve Ekonomik Belirsizlikler
Savaşlar, krizler, politik istikrarsızlıklar ve küresel ekonomik çalkantılar gibi olaylar yatırımcıları güvenli liman olarak görülen altına yönlendirir. Bu tür durumlarda talep artar ve fiyatlar genellikle yükselir.

Altın Fiyatı Hesaplama Süreci

1. Uluslararası Spot Fiyatın TL’ye Çevrilmesi
Altın fiyatını hesaplamanın ilk adımı, ons bazlı spot fiyatı güncel döviz kuru ile TL’ye çevirmektir.

Örnek hesaplama:

• Diyelim ki spot altın fiyatı 1 ons = 1.900 USD

• 1 USD = 30 TL

• 1 ons = 31.1 gram
  Bu durumda:

• 1 gram altının USD karşılığı = 1900 ÷ 31.1 = 61.09 USD

• 1 gram altının TL karşılığı = 61.09 × 30 = 1.832,7 TL

Bu fiyat, gram altının piyasa değeri anlamına gelir; ancak nihai satış fiyatı, diğer etkenlerle birlikte belirlenir.

2. Ayar (Saflık) Oranı ve Gram Altın Hesaplaması
Altın ürünleri genellikle belirli saflıklarda satılır. “24 ayar” altın %99.9 saflıktadır ve yatırım amaçlı kullanılır. “22 ayar” ise yaklaşık %91.6 saflıktadır ve çoğunlukla bilezik, takı gibi ürünlerde kullanılır.

Eğer bir ürün 22 ayarsa, fiyat hesaplaması şu şekilde olur:

• Saf altın gram fiyatı = 1.832,7 TL

• 22 ayar = %91.6 saflık

• 1 gram 22 ayar altın fiyatı = 1.832,7 × 0.916 = 1.678,8 TL

Bu da işlenmemiş 22 ayar altının gram fiyatını verir.

3. Rafineri, İşçilik ve Kâr Payı
Özellikle bilezik, kolye gibi takılarda altının saf fiyatı üzerine işçilik, markalaşma ve kuyumcu kârı da eklenir. Bu fark “ziynet altın” fiyatlarını yükseltir. Aynı durum, küçük yatırım altınları (çeyrek, yarım, tam, Cumhuriyet altını) için de geçerlidir. Bu ürünlerde darphane baskı, ambalajlama ve aracı kârı gibi eklemeler olur.

Örneğin:

• Çeyrek altın yaklaşık 1.75 gram 22 ayar altındır

• 1.678,8 × 1.75 = 2.938 TL (ham fiyat)

• İşçilik ve kâr eklenirse çeyrek altının piyasadaki satış fiyatı 3.200 TL – 3.300 TL aralığına çıkabilir.

4. Fiziki Altın ile Dijital Altın Arasındaki Fark
Bazı bankalar ve yatırım platformları “dijital altın” hizmeti sunar. Bu sistemde, fiziki teslim almadan, gram bazında altın alım-satımı yapılır. Dijital altın fiyatı genellikle spot fiyat + düşük komisyonla işlem görür. Ancak fiziki altın almak istenirse, rafineri masrafları ve kargo gibi ek ücretler fiyata yansır.

Altın fiyatları sadece ons bazlı spot fiyatlara değil, aynı zamanda döviz kuru, saflık oranı, işçilik maliyeti, vergi ve piyasa koşullarına göre şekillenir. Doğru bir altın fiyatı hesaplaması yapmak için tüm bu faktörlerin bir arada değerlendirilmesi gerekir. Yatırımcılar için önemli olan, altının türünü (fiziki, dijital, takı, külçe) ve niyetini (tasarruf, kısa vadeli kazanç, hediyelik) netleştirerek buna uygun fiyat hesaplaması yapmaktır. Fiyatın sadece gram cinsinden değil, içeriğiyle birlikte değerlendirilmesi daha sağlıklı kararlar alınmasına yardımcı olur.