Stereotip (Klişe) Tehdit Nedir, Kişinin Yaşamına Etkileri Nelerdir?
Stereotip tehdidi, bir kişinin bir grubun üyelerinin kendisi hakkında olumsuz düşünmesinden endişe duyduğunda ortaya çıkan baskıdır. Bu durum karşısında kişi strese girerek, performansında düşüş yaşayabilir. Örneğin, bir kadın matematik derslerinde kadınlar hakkında stereotipler nedeniyle bir matematik testi yaparken kendini gergin hissedebilir veya düşük bir not almanın başkalarının kadınların yüksek matematik becerisine sahip olmadığını düşünmesine neden olacağından endişe edebilir.
İnsanlar davranışlarının parçası oldukları bir grup hakkında bu endişeyi geliştirirler ve endişe ettiklerinde stereotip tehdidi yaşarlar. Araştırmacılar, stereotip tehdidi yaşama stresinin, zorlu bir kursta standart bir test veya not üzerindeki puanını potansiyel olarak azaltabileceğini düşünmektedirler. İnsanlar kendine değer verdiklerinde ve kendini onayladıklarını hissettiklerinde stereotip tehdidinin etkileri zayıflar.
Stereotip Tehdidin Tanımı
İnsanlar içinde bulunduğu gruplar hakkında olumsuz bir stereotipin farkında olduğu zaman, başka kişiler tarafından, grupları hakkındaki düşüncelerin kişinin kendi performansı ile özdeşleştireceklerinden endişe ederler. Psikologlar, insanların bir grup stereotipini doğrulamaktan endişe duydukları bu durumu ifade etmek için stereotip tehdidi terimini kullanırlar. Stereotip tehdidi, bunu yaşayan insanlar için stresli ve dikkat dağıtıcı olabilir. Örneğin, stereotip tehdidi birisi zor bir test yaparken, teste odaklanmasını ve tüm dikkatini vermesini engelleyebilir, bu da normal bir zamanda aldığı puana nazaran daha düşük bir puan almasına neden olabilir.
Bu fenomenin duruma özgü olduğu düşünülmektedir: insanlar sadece gruplarıyla ilgili olumsuz bir klişenin kendilerine daha açık olduğu bir ortamda olduklarında tecrübe ederler. Örneğin, bir kadın matematik veya bilgisayar bilimleri dersinde stereotip tehdidi yaşayabilir, ancak bunu bir beşeri bilimler dersinde deneyimlemesi beklenemez. (Her ne kadar klişeler tehditi genellikle akademik başarı bağlamında incelense de, bunun diğer alanlarda da olabileceğini belirtmek önemlidir.)
Stereotip Tehdidi Üzerine Anahtar Çalışmalar
Araştırmacılar Claude Steele ve Joshua Aronson stereotip tehdidinin sonuçları üzerine ünlü bir çalışma yapmışlar, bu çalışma da bazı katılımcıların zor bir kelime testi yapmadan önce stereotip tehdidi yaşamasına neden olmuşlardır. Kalıplaşmış tehdit yaşayan öğrencilerden testten önce bir ankette ırklarını belirtmeleri istenmiş ve puanları yarışla ilgili bir soruyu cevaplaması gerekmeyen diğer öğrencilerle karşılaştırılmıştır. Araştırmacılar, ırkları hakkında sorulan siyahi öğrencilerin kelime testinde daha kötü performans gösterdiğini ve beyaz öğrencilerden daha düşük aldığını tespit etmişlerdir.
Önemlisi, öğrencilere ırkları sorulmadığında, siyah ve beyaz öğrencilerin puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur. Başka bir deyişle, siyah öğrencilerin yaşadıkları klişeler bu tehdidi testte daha kötü performans göstermelerine neden olmuştur. Bununla birlikte, tehdit kaynağı ortadan kaldırıldığında, beyaz öğrencilere benzer puanlar aldılar.
Psikolog Steven Spencer ve meslektaşları, STEM alanlarındaki kadınlarla ilgili klişelerin bir matematik testinde kadınların puanlarını nasıl etkileyebileceğini incelemişlerdir. Yapılan bir çalışmada, erkek ve kadın lisans öğrencileri zor bir matematik sınavına girmişlerdir. Ancak, deneyciler katılımcıların test hakkında söylediklerini değiştirmişlerdir. Bazı katılımcılara testte kadın ve erkeklerin farklı puanlar aldığı söylenmiş; diğer katılımcılara, almak istedikleri testte erkek ve kadınların eşit derecede iyi puan aldıkları söylenmiştir(gerçekte, tüm katılımcılara aynı test verildi).
Katılımcılar test puanlarında cinsiyet farkı beklediğinde, klişe tehdidi başlamış ve kadın katılımcılar erkek katılımcılardan daha düşük puan almışlardır. Bununla birlikte, katılımcılara testin cinsiyet yanlılığı olmadığı söylendiğinde, kadın katılımcıların yanı sıra erkek katılımcıların da olduğu görülmüştür. Başka bir deyişle, sınav puanları sadece akademik yeteneği yansıtmaz, aynı zamanda beklentileri ve çevredeki sosyal bağlamı da yansıtır. Kadın katılımcılar klişeleştirme tehdidi altına alındığında puanları daha düşük çıkmıştır ancak katılımcılar tehdit altında olmadığında bu cinsiyet farkı bir fark yaratmamıştır.
Sponsorlu BağlantılarGünümüzde kişisel blogların önemi oldukça arttı. Artık en ön...
Diş temizliği günlük öz bakım sorumluluklarımızdan biridir. ...
Vücudun detaylı yerlerinde irin birikmesi neticesi meydana g...
Mikroplar yemeklerde, havada, yaşanılan ve kullanılan ortaml...
Bulaşık makinesi almaya karar verdiyseniz yada eski bulaşık ...
Genel Sağlık Sigortasıyla ilgili tüm bilinmeyenleri ele alac...
Başınız, boynunuz, sırtınız ve ayaklarınız dahil olmak üzere...
Akraba evliliği günümüzdee çok fazla gerçekleşmekte olan ve ...
Kemoterapi veya radyasyon tedavisi ile öngörülen kanser iyil...
Bazı formüller zor zamanlarda hayat kurtarır. İshal geçiren ...
Varikosel, erkeklerde olan testislerden kalbe giden toplarda...
Son yıllarda kozmetik sektörü kapsamında üretilen birbirinde...
Hamilelik döneminde alınan kilolar, vücutta meydana gelen ça...
Sincan diş sağlıklı hizmet için var olan Alyadent özel diş k...
Bazıları sıcaktan hoşlanabilir ancak sıcak hava dalgaları ve...